Yazım Yanlışları ve Sık Karıştırılan Kelimeler

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım Kuralları

Konu Özeti

Yazım yanlışları, bir sözcüğün doğru biçimde yazılmaması sonucu ortaya çıkar. Bu yanlışlar çoğunlukla birleşik veya ayrı yazım, eklerin yanlış kullanımı ya da benzer sözcüklerin karıştırılması nedeniyle oluşur. Dikkatli bir okuma alışkanlığı, bu tür hataları önlemenin en etkili yoludur.

Birleşik ve Ayrı Yazım Yanlışları

  • Her şey ayrı yazılır; “herşey” yanlış yazımdır.
    Doğru: Her şey yolunda.
  • Birçok bitişik yazılır; “bir çok” yanlış yazımdır.
    Doğru: Birçok insan bu konuyu bilmez.
  • Hiçbir bitişik yazılır; “hiç bir” yanlış yazımdır.
    Doğru: Hiçbir sorun kalmadı.
  • Pek çok ayrı yazılır; “pekçok” yanlış yazımdır.
    Doğru: Pek çok örnek inceledik.
  • Ard arda değil, art arda yazılır.
    Doğru: Etkinlikler art arda düzenlendi.

Eklerin Yanlış Kullanımı

  • -de / -da eki ayrı yazılır, ünlü uyumuna uyar.
    Yanlış: Evdeyimda.
    Doğru: Evdeyim de bekliyorum.
  • -ki eki kelimeye bitişik yazılır; bağlaç olan ki ayrı yazılır.
    Yanlış: Evet ki doğru.
    Doğru: Evet, ki bu önemli bir nokta.
  • mi soru eki her zaman ayrı yazılır.
    Yanlış: Biliyormusun? — Doğru: Biliyor musun?

Sık Karıştırılan Kelimeler

  • Yalnız (tek başına) ≠ yanlız (yanlış)
    Doğru: Yalnız yaşamak bazen huzurludur.
  • Şuan (yanlış) ≠ şu an (doğru)
    Doğru: Şu an seni arayacağım.
  • Birden bire (doğru) ≠ birdenbire (yanlış)
    Doğru: Birden bire içeri girdi.
  • Her hâlde (olasılık anlamında) ≠ herhalde (doğru: kesinlik anlamında)
    Doğru: Her hâlde geç kalacak. / Herhalde öyle düşündü.
  • Bir şey (doğru) ≠ birşey (yanlış)
    Doğru: Sana bir şey soracağım.

Deyim ve Kalıplaşmış Sözcüklerde Yapılan Hatalar

  • Aynı anda doğru, “aynıanda” yanlış yazımdır.
  • Ayaküstü bitişik yazılır; “ayak üstü” yanlış yazımdır.
  • Bir araya gelmek ayrı yazılır; “biraraya” yanlış yazımdır.
  • Her gün (zaman anlamında) ayrı yazılır; “hergün” yanlıştır.
  • Büsbütün bitişik yazılır; “büs bütün” yanlıştır.
Bilmen Gereken:
  • Sözcüklerin doğru yazımı, anlamın doğru aktarımı için gereklidir.
  • Birleşik kelimelerde anlam kaynaşması varsa bitişik; yoksa ayrı yazılır.
  • Soru eki mi ve bağlaç de/da her zaman ayrı yazılır.
  • Her şey, hiçbir, birçok, pek çok gibi kelimelerin yazımını sık tekrar et.
  • TDK Yazım Kılavuzu, en güvenilir başvuru kaynağıdır.