Uzun Çizgi (—)
Konu Özeti
Uzun çizgi (—), konuşmaları, ara sözleri veya açıklamaları belirtmek için kullanılır. Edebî metinlerde diyalogları göstermek ve yazıda vurgu yapmak amacıyla sıkça kullanılır.
Kullanım Alanları
- Konuşma çizgisi olarak kullanılır.
Örnek: — Bugün derse kim geç kaldı?
— Ahmet hocam, otobüs rötar yaptı. - Ara söz veya açıklama belirtmek için kullanılır.
Örnek: Bu roman —özellikle ikinci bölümü— oldukça etkileyici. - Tiyatro metinlerinde konuşma dışı hareket ve sesleri belirtir.
Örnek: (Sahneye çıkar) — Hoş geldiniz!
(Kalabalığa döner) — Herkes hazır mı? - Cümle içinde ani geçiş veya vurgu yapmak için kullanılabilir.
Örnek: Bir an sustu — sonra gözleri doldu.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Uzun çizgi (—) ile kısa çizgi (-) karıştırılmamalıdır. Kısa çizgi kelimeleri veya sayıları bağlar; uzun çizgi ise konuşmaları veya açıklamaları ayırır.
- Konuşma çizgisi kullanıldığında, konuşan kişinin adı genellikle çizginin sonunda belirtilmez.
Örnek: — Bugün hava çok güzel. (Doğru)
Yanlış: — Bugün hava çok güzel, dedi Ayşe. (Bu durumda virgül + tırnak işareti tercih edilir.) - Ara sözlerde, uzun çizginin her iki tarafı da genellikle boşluklu yazılır.
Bilmen Gereken:
- Uzun çizgi (—), konuşma ve açıklama bölümlerini ayırmak için kullanılır.
- Tiyatro metinlerinde hem replik hem de sahne hareketleri için kullanılabilir.
- Kısa çizgi (-) ile görevleri farklıdır; kısa çizgi kelime ve sayı bağlar, uzun çizgi konuşma işaretidir.
Uzun Çizgi (—) ve Kısa Çizgi (-) Arasındaki Fark
Uzun Çizgi (—)
- Konuşma çizgisi olarak kullanılır.
- Ara açıklama veya vurgu yapar.
- Örnek: — Ne oldu?
Bu olay —her yönüyle— ilginçti.
Kısa Çizgi (-)
- İki kelimeyi veya sayıyı birbirine bağlar.
- Örnek: Türk-Alman ilişkileri, 2000-2020 dönemi.
