Temel Tiyatro Terimleri
Konu Özeti
Tiyatro, kendine özgü kavramlar ve terimler dünyasına sahiptir. Bu terimleri bilmek, bir oyunu hem okurken hem de izlerken anlamayı kolaylaştırır. Aşağıdaki tablo, tiyatro metinlerinde ve sahneleme süreçlerinde sıkça karşımıza çıkan temel kavramları içerir.
Tiyatro Terimleri Tablosu
| Terim | Açıklama |
|---|---|
| Adapte | Yabancı bir eserin yer adları, gelenekleri ve karakterleri değiştirilerek yerel hayata uyarlanması. |
| Aktör / Aktris | Oyunda rol alan erkek / kadın tiyatro sanatçısı. |
| Dekor | Oyunun geçtiği mekânı yansıtmak için sahnede kullanılan tüm eşyalar ve görsel düzenlemeler. |
| Dramatize Etmek | Bir olayı, duyguyu ya da düşünceyi sahneye uygun biçimde canlandırmak. |
| Entrika | Olayların merak uyandıracak biçimde birbirine karışması, izleyicide heyecan oluşturması. |
| Epizot | Ana olayın dışında, yardımcı bir olay veya sahne; yan hikâye. |
| Fars | Komedinin daha kaba, abartılı ve eğlenceye dayalı türü. |
| Grotesk | Gülünçle abartının iç içe geçtiği, alışılmışın dışında bir anlatım biçimi. |
| Jest | Oyuncunun duygusunu ifade etmek için kullandığı el, kol ve beden hareketleri. |
| Mimik | Oyuncunun yüz ifadesiyle duygularını yansıtması. |
| Monolog | Oyunda bir karakterin sahnede kendi kendine yaptığı konuşma. |
| Muhavere | İki veya daha fazla karakter arasında geçen karşılıklı konuşma (diyalog). |
| Pandomim | Hiç konuşma olmadan, yalnızca beden diliyle oynanan sözsüz tiyatro türü. |
| Perde | Bir tiyatro eserinin büyük bölümlerinden her biri. |
| Prolog | Oyunun başında yer alan, konuyu ve karakterleri tanıtan kısa giriş bölümü. |
| Suflör | Sahne arkasında durarak oyunculara unuttukları replikleri fısıldayan kişi. |
| Temsil | Bir tiyatro eserinin sahnede oynanmış hâli, gösterim. |
| Tirat | Bir karakterin uzun ve duygulu biçimde yaptığı konuşma. |
| Tuluat | Hazırlıksız, doğaçlama biçimde oynanan tiyatro türü. |
Bilmen Gereken:
- Tiyatro terimlerini bilmek, metin çözümlemesinde büyük kolaylık sağlar.
- “Adapte”, “Dekor”, “Suflör”, “Tirat” gibi kavramlar genellikle testlerde eşleştirme ya da tanım sorusu olarak gelir.
- (Sınav Tüyosu) “Pandomim” veya “Tuluat” gibi tür isimleri, doğaçlama kavramıyla eşleştirilirse doğru olur.
- “Jest” ve “Mimik” birlikte sorulursa, jestin beden; mimiğin yüz hareketiyle ilgili olduğunu unutma.
