Redif ve Kafiye Arasındaki İlişki (Dikkat Edilecek Noktalar)
Konu Özeti
Şiirde ahenk unsurlarını doğru bulabilmek için redif ve kafiye arasındaki farkı iyi bilmek gerekir. Kafiye ses benzerliğiyle ilgilidir; redif ise anlam ya da görev birliğiyle. Bu nedenle bir dizenin sonundaki benzerlikleri incelerken ilk adım daima redifi bulmaktır.
Bir dizede hem redif hem kafiye olabilir; ama bazen sadece biri bulunur. Bu durumda dizeler yine de anlam bakımından birbirine bağlanabilir.
Dikkat Edilecek Noktalar
- 1. Dize sonunda görevleri aynı olan ekler varsa redif kabul edilir. Görevleri farklıysa kafiye olmaz.
- 2. Redif her zaman kafiyeden önce bulunur. Önce redif kısmı ayrılır, ardından kalan ses benzerliği kafiye olarak değerlendirilir.
- 3. Şapkalı harfler (â, î, û) iki ses değeri taşıdığı için kafiye bulunurken ayrı kabul edilir.
- 4. Aynı görevde olmayan ama yazılışça benzeyen ekler redif sayılmaz.
Örnek: “geldim” ve “gelsin” aynı görevde olmadığı için redif değildir. - 5. Kafiye yalnızca dize sonlarında aranır; redif de aynı şekilde dize sonu ögelerindendir.
- 6. Aynı ek veya kelimenin farklı anlamda kullanılması redif özelliğini ortadan kaldırır.
Örnek Analiz
“Gönlümde yanan bir kor var, Her sözümde bir sabır var.”
- “var” sözcükleri anlamca aynı → redif
- “kor” ve “sabr” köklerinde “r” sesi benzer → yarım kafiye
Bilmen Gereken:
- Redif, görev veya anlam birliğiyle ilgilidir; kafiye ise sadece ses benzerliğiyle.
- Kafiye bulunmadan önce redifin mutlaka belirlenmesi gerekir.
- Redif, şiirde bütünlük sağlar; kafiye ise melodik bir uyum kazandırır.
- Bazı dizelerde yalnızca redif olabilir; bu durumda ahenk, kelime tekrarlarıyla sağlanır.