Osmanlı – Venedik İlişkileri
Konu Özeti
Venedik, Adriyatik kıyılarında kurulan ve yüzyıllar boyunca Akdeniz ticaretinde önemli rol oynayan bir denizci şehir devletiydi. Adalar ve ticaret yolları üzerindeki hâkimiyeti, Osmanlı Devleti ile karşı karşıya gelmesine neden oldu. XVI. ve XVII. yüzyıllarda iki devlet arasındaki ilişkiler, çoğunlukla Akdeniz’de üstünlük mücadelesi çerçevesinde şekillendi.
Erken Dönem İlişkiler
- Fatih Sultan Mehmet, Venedik’e bazı ticari imtiyazlar tanıdı.
- Bu imtiyazlar sayesinde iki devlet uzun süre barış içinde kaldı.
- Osmanlı'nın ticaret gelirleri arttı, Venedik’in Osmanlı karşıtı ittifaklara katılması önlendi.
→ Akdeniz’de dengeli bir barış ortamı oluştu.
Kanuni Dönemi ve Akdeniz'de Rekabet
- Osmanlı donanmasının güçlenmesiyle Akdeniz’de üstünlük Osmanlı’ya geçti.
- Bu gelişme, deniz ticaretine bağımlı olan Venedik’in çıkarlarını zayıflattı.
- İki devlet arasındaki ilişkiler yeniden gerginleşmeye başladı.
Kıbrıs’ın Fethi ve Girit Mücadelesi (II. Selim Dönemi)
- 1571’de Kıbrıs’ın Osmanlı tarafından alınması, Venedik için büyük bir kayıp oldu.
- Venedik bundan sonra Akdeniz’de yeni bir üs arayarak Girit’e yöneldi.
- Malta ve çeşitli Hristiyan korsanlarının Girit’i kullanarak Osmanlı ticaret gemilerine saldırması, bölgedeki güvenliği zayıflattı.
- Osmanlı Devleti, saldırıları durdurmak için 1645’te Girit Seferi’ni başlattı.
Girit Savaşı (1645–1669)
- Venedik, Osmanlı’yı zayıflatmak için Avrupa devletlerinden destek aradı.
- Ege adalarına saldırarak Osmanlı’nın deniz yolunu kesmeye çalıştı.
- 1656’da Venedik donanması Çanakkale Boğazı’nı abluka altına aldı.
- Uzun süren mücadele sonunda Osmanlı, 1669’da Kandiye Kalesi’ni fethetti.
→ Girit’in alınması 24 yıl sürdü; bu durum Osmanlı donanmasının gücünün önceki dönemlere göre azaldığını göstermektedir.
Bilmen Gereken:
- Venedik → Ticaret odaklı güçlü bir deniz devletidir.
- Fatih döneminde verilen imtiyazlar → Uzun barış dönemi sağladı.
- Kıbrıs’ın fethi (1571) → Venedik için büyük kayıp.
- Girit Savaşı (1645–1669) → Osmanlı’ya pahalıya mal olan uzun bir mücadele.
- Kandiye’nin alınması (1669) → Girit tamamen Osmanlı hâkimiyetine geçti.