XVII–XVIII. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nde Ticaret
Konu Özeti
17. ve 18. yüzyıllarda Osmanlı Devleti hem deniz hem kara ticaretinde güçlü bir konuma sahipti. Coğrafi Keşifler dünya ticaret yollarını okyanuslara yöneltse de Akdeniz hâlâ önemli bir ticaret merkezi olarak varlığını sürdürüyordu. Ancak bu yüzyıllardan itibaren Osmanlı’nın dış ticaretinde Batı’nın etkisi giderek arttı.
Dış Ticarette Değişim
- Uluslararası ticaret şirketleri güç kazanmaya başladı.
- Osmanlı Devleti, Batılı tüccarları kendi limanlarına çekmek için kapitülasyonlar tanıdı.
- Doğu Akdeniz ticareti geniş ölçekli ve uluslararası bir nitelik kazandı.
- Batı ülkeleri hammaddeyi ucuza alıp işlenmiş ürünleri yüksek fiyatla satmaya başladı.
Ekonomik Sorunlar ve Sonuçlar
- Dış ticaret dengesi Osmanlı aleyhine bozuldu.
- Devletin mali yapısı zayıfladı.
- Esnaf düzeni çözüldü, yeni teknolojilere uyum sağlanamadı.
- Batı’ya karşı güvensizlik ve siyasi kaygılar arttı.
Denizciliğin Rolü
Denizcilik, bu dönemde devletlerin askerî ve ekonomik güç dengesinde belirleyici bir faktör hâline gelmiş, dünya ekonomisinin dönüşümünde ve kültürel hareketlerin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır.
Bilmen Gereken:
- Osmanlı deniz ve kara ticaretinde uzun süre üstün konumdaydı.
- XVIII. yüzyıldan itibaren Batı’nın ekonomik etkisi belirgin şekilde arttı.
- Kapitülasyonlar Batılı tüccarların Osmanlı limanlarında güç kazanmasına yol açtı.
- Dış ticaret dengesinin bozulması ekonomik gerilemeyi hızlandırdı.
