Modern Devletler Hukukunda Westphalia Modeli
Konu Özeti
Westphalia Barışı, modern uluslararası hukuk düzeninin temellerini atan bir modeldir. Devletlerin birbirini hukuken eşit sayması, iç işlerine müdahale edilmemesi ve egemenliğin yalnızca devlete ait olması bu modelin ana prensipleridir.
Westphalia Modelinin Temel İlkeleri
- Devletler uluslararası düzeyde eşit kabul edilir.
- Her devlet kendi sınırları içinde tam yetki sahibidir.
- Dış güçlerin iç işlerine müdahale hakkı yoktur.
- Egemenliğin kaynağı hükümdar, sınıf veya din değil, devlet yapısının kendisidir.
Tarihsel Önemi
1555 Augsburg Barışı’yla başlayan egemenlik anlayışı, Westphalia ile kurumsallaşmıştır. “Hâkimiyet kime aitse din de ona aittir” prensibi zamanla yerini daha seküler bir devlet düzenine bırakmıştır. Feodal yapının dağılmasıyla güçlü merkezi yönetimler ortaya çıkmış, Avrupa devlet sistemi yeni bir dengeye kavuşmuştur.
Modern Devletler Sistemine Katkısı
- Ulus-devletlerin doğuşu için hukuki zemin oluştu.
- Sömürgecilik döneminin hukukî dayanakları şekillendi.
- Uluslararası hukuk, diplomasi ve karşılıklı tanınma kuralları gelişti.
- Devletlerin kendi toplumlarını uluslararası düzeyde temsil etme yetkisi güçlendi.
Kısa Değerlendirme:
- Westphalia modeli, modern egemenlik ilkesinin başlangıcıdır.
- Devlet otoritesini hem içeride hem dışarıda hukuki bir temel üzerine oturtur.
- Bugünkü uluslararası ilişkiler sisteminin neredeyse tüm kavramları bu modele dayanır.
