Kutsal İttifak ve Osmanlı – Avrupa Mücadelesi
Konu Özeti
II. Viyana Kuşatması'nın başarısız olması, Avrupa devletleri arasında Osmanlı Devleti’ne karşı ortak bir hareket oluşturulması gerektiği düşüncesini güçlendirdi. Bu süreç sonunda ortaya çıkan siyasi ve askerî blok Kutsal İttifak olarak adlandırıldı.
İttifakın Kuruluşu
- Papanın desteğiyle Avusturya, Lehistan, Venedik ve Malta 1683’ten sonra birleşerek Osmanlı’ya karşı ortak hareket etmeye başladı.
- 1684 yılında Venedik ve Malta ittifaka resmen katıldı.
- Yüzyılın sonlarına doğru Rusya’nın da katılmasıyla ittifak güç dengesini Avrupa lehine çevirdi.
→ Kutsal İttifak, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki nüfuzuna karşı oluşturulmuş kapsamlı bir askerî birlikti.
Kutsal İttifak Savaşları (1683–1699)
- İttifak devletleri, Osmanlı’nın aynı anda birçok cephede savaşmasını sağlayarak büyük baskı kurdu.
- Osmanlı Devleti bu süreçte Avusturya, Rusya, Lehistan ve Venedik kuvvetlerine karşı 16 yıl boyunca mücadele etti.
- 1691 Salankamen ve 1697 Zenta yenilgileri Osmanlı ordusunun moral ve güç kaybetmesine yol açtı.
→ Osmanlı Devleti bu dönemde ilk kez geniş ölçekli toprak kayıplarının eşiğine geldi.
Siyasi Sonuçlar
- Kutsal İttifak, Osmanlı Devleti’ni Avrupa siyasetinde savunma pozisyonuna itti.
- Avrupa devletleri ilk kez Osmanlı’ya karşı kalıcı ve etkili bir birlik kurmayı başardı.
- Bu savaşların sonunda Osmanlı Devleti, 1699 Karlofça Antlaşması’nı imzalamaya zorlandı.
- Karlofça ile Osmanlı Devleti Avrupa’daki üstünlük konumunu büyük ölçüde kaybetti.
Kısa Değerlendirme:
- Kutsal İttifak, Osmanlı’nın geleceğini belirleyen en önemli askerî-siyasi bloklardan biridir.
- 1683–1699 arasındaki savaşlar Osmanlı’nın yıpranmasına ve ilk büyük toprak kayıplarına zemin hazırlamıştır.
- Bu dönem, Osmanlı’nın “yenilmez güç” imajının Avrupa’da kırıldığı bir kırılma noktasıdır.
