Köşeli Parantez [ ]

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım ve Noktalama

Konu Özeti

Köşeli parantez [ ], bir metin veya alıntı içinde ek bilgi, açıklama ya da düzeltme yapılması gerektiğinde kullanılır. Özellikle akademik yazılarda, araştırma metinlerinde ve alıntıların içine yazar notu eklenirken tercih edilir.

Kullanım Alanları

  1. Alıntı içinde açıklama yapmak için kullanılır.
    Örnek: “Bu karar [bağımsızlık bildirgesine atıfla] alınmıştır.”
  2. Alıntıda eksik veya belirsiz bir kısmı tamamlamak için kullanılır.
    Örnek: “Ahmet Bey, [projeyi] yarın teslim edecek.”
  3. Yazarın veya editörün notu belirtilmek istendiğinde kullanılır.
    Örnek: “O gün herkes sessizdi. [Yazar burada köyün atmosferine dikkat çeker.]”
  4. Parantez içinde yeniden parantez açılması gerektiğinde içte köşeli parantez kullanılır.
    Örnek: (Bu konuya ileride [ikinci bölümde] değinilecektir.)
  5. Matematik, dilbilim veya teknik ifadelerde özel anlam taşır.
    Örnek: [a, b] kapalı aralığı, /gel-iyor/ fiilinin kök ve ek gösterimi gibi.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Köşeli parantez, **alıntının orijinal metnine müdahale edilmediğini** göstermek için kullanılır.
  • Köşeli parantez içindeki açıklama, yazarın sonradan eklediği bilgidir; alıntının kendisine ait değildir.
  • Parantez içinde başka bir parantez açılması gerekiyorsa içte köşeli parantez tercih edilir.
Bilmen Gereken:
  • Köşeli parantez [ ], genellikle açıklama veya düzeltme amacıyla kullanılır.
  • Alıntı yapılan metnin anlamını değiştirmemek gerekir.
  • Yazar notları veya editör açıklamaları için en uygun noktalama işaretidir.

Köşeli Parantez [ ] ve Normal Parantez ( ) Arasındaki Fark

Köşeli Parantez [ ]

  • Alıntı içinde açıklama veya düzeltme yapılır.
  • Yazar veya editör notları için kullanılır.
  • Örnek: “Bu olay [deprem sonrası] yaşanmıştır.”

Normal Parantez ( )

  • Ek bilgi veya tarih, kaynak, açıklama vermek için kullanılır.
  • Örnek: Nazım Hikmet (1902–1963) Türk şiirinde yenilikçi bir çizgi başlatmıştır.