Kısa Çizgi (-)

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım ve Noktalama

Konu Özeti

Kısa çizgi (-), kelimeleri, sayıları, ekleri veya sözcük gruplarını birbirine bağlamak için kullanılır. Cümle içinde, bağlantı veya aralık anlamı oluşturur. Ayrıca, satır sonuna sığmayan kelimeler bölünürken de kullanılır.

Kullanım Alanları

  1. Satır sonuna sığmayan kelimeleri ayırmak için kullanılır.
    Örnek: Çalışkan öğrenci her za-
    man ödevini eksiksiz yapar.
  2. İki kelime arasında bağlantı veya aralık bildirmek için kullanılır.
    Örnek: Ankara-İstanbul arası hızlı tren seferi başladı.
  3. Karşıt anlamlı veya zıt kavramları birbirine bağlamak için kullanılır.
    Örnek: iyi-kötü, doğru-yanlış, geçmiş-gelecek.
  4. Sayılar arasında aralık belirtmek için kullanılır.
    Örnek: 2010-2020 yılları arasında büyük değişimler yaşandı.
  5. Ek almış birleşik kelimelerde veya bazı yabancı kökenli yapılarda kullanılır.
    Örnek: Türk-Alman ilişkileri, Dilbilgisi-1 dersi.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Kısa çizgi (-) ile uzun çizgi (—) birbirine karıştırılmamalıdır. Kısa çizgi kelimeleri bağlar, uzun çizgi ise konuşma çizgisi olarak kullanılır.
  • İki özel ad arasında kısa çizgi kullanılırken her iki kelime de büyük harfle başlar.
    Örnek: Türk-Rus ilişkileri, Asya-Avrupa hattı.
  • Satır sonuna sığmayan kelimelerde kısa çizgi kullanılır ancak ek veya harf bölünmemelidir.
Bilmen Gereken:
  • Kısa çizgi (-), sözcükleri, sayıları veya anlamca bağlı kelimeleri birbirine bağlar.
  • Aralık ve bağlantı belirtir; uzun çizgi (—) ile karıştırılmamalıdır.
  • Satır sonu bölünmelerinde, kelimenin anlamı bozulmayacak biçimde kullanılmalıdır.

Kısa Çizgi (-) ve Uzun Çizgi (—) Arasındaki Fark

Kısa Çizgi (-)

  • Kelimeleri, sayıları ve kavramları birbirine bağlar.
  • Örnek: Türk-Alman dostluğu, 2010-2020.

Uzun Çizgi (—)

  • Konuşma çizgisi veya cümle içi ara açıklama işaretidir.
  • Örnek: — Ne yapıyorsun? dedi.
    Örnek: Bu kitap —özellikle ikinci bölümü— çok dikkat çekici.