Kesme İşareti (’)

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım ve Noktalama

Konu Özeti

Kesme işareti (’), özel adlara, kısaltmalara ve sayılara gelen ekleri ayırmak için kullanılır. Ayrıca bazı durumlarda, ünvan ve tarih ifadeleriyle gelen eklerde de görev alır. Yazıda, eklerin kökten ayrı yazılmasını sağlayarak anlam karışıklığını önler.

Kullanım Alanları

  1. Özel adlara gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
    Örnek: Türkiye’de, Ankara’nın, Ahmet’in, Ayşe’ye, İstanbul’u.
  2. Kısaltmalara gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
    Örnek: TBMM’nin, TDK’nin, AB’ye, TRT’de.
  3. Sayılara ek getirildiğinde araya konur.
    Örnek: 2025’te, 19’unda, 2.’si, 23’ü.
  4. Tarih ifadelerinde gün, ay veya yıl kısımlarına gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
    Örnek: 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.
  5. Ünvan veya akrabalık bildiren kelimelere gelen eklerde kullanılır.
    Örnek: Ali Bey’in, Ayşe Hanım’la, Ahmet Amca’yı.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Genel adlara gelen eklerde kesme işareti kullanılmaz.
    Yanlış: masa’nın, kitap’ı
    Doğru: masanın, kitabı
  • Ek almış özel adların çoğul ve iyelik eklerinden sonra ayrıca kesme işareti kullanılmaz.
    Örnek: “Ali’ler” değil, Aliler şeklinde yazılır.
  • Kurum, kuruluş, devlet, millet adlarında kesme işareti kullanılmaz.
    Örnek: Milli Eğitim Bakanlığına, Türkiye Cumhuriyetine, İngilizlerin.
  • Tek tırnak işaretiyle karıştırılmamalıdır. Kesme işareti ekleri ayırır; tek tırnak alıntı içinde alıntı veya kelime anlamı belirtir.
Bilmen Gereken:
  • Kesme işareti (’), özel adlara, sayılara ve kısaltmalara gelen ekleri ayırmak için kullanılır.
  • Kurum, kuruluş ve devlet adlarına gelen eklerde kesme işareti kullanılmaz.
  • Tek tırnak ( ‘ ’ ) ile karıştırılmamalıdır; görevleri farklıdır.

’Kesme İşareti’ ve ‘Tek Tırnak İşareti’ Arasındaki Fark

Kesme işareti ekleri ayırır, tek tırnak ise kelime veya anlam vurgusu yapar. Aşağıdaki örneklerle farkı inceleyebilirsin:

Kesme İşareti (’)

  • Özel adlara gelen ekleri ayırır.
  • Örnek: İstanbul’da, Mehmet’in, 2025’te.

Tek Tırnak İşareti (‘ ’)

  • Kelimenin anlamını vurgular veya alıntı içinde alıntı yapılır.
  • Örnek: “Yazar, ‘Sabır en büyük erdemdir.’ diyor.”