İki Nokta ( : )

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım ve Noktalama

Konu Özeti

İki nokta, açıklama, örnek verme veya alıntı yapma durumlarında kullanılır. Kendisinden sonra genellikle bir açıklama, liste veya konuşma cümlesi gelir. İki nokta, okuyucuya “şimdi açıklama geliyor” mesajı verir.

İki Noktanın Kullanım Alanları

  1. Açıklama yapılacak cümlelerden sonra konur.
    Örnek: Öğretmen, sınavda hangi konuların çıkacağını söyledi: Fiiller, zamirler ve sıfatlar.
  2. Örnek verilecek cümlelerden sonra konur.
    Örnek: Bu yıl çok güzel kitaplar okudum: Yüzüklerin Efendisi, Kuyucaklı Yusuf, Hayvan Çiftliği.
  3. Alıntı cümlelerinden önce konur.
    Örnek: Galileo Galilei şöyle der: “İnsana hiçbir şey öğretemezsin; öğrenmeyi ancak kendi içinde bulacağını öğretebilirsin.”
  4. Genel bir kavramdan sonra açıklama yapılırken kullanılır.
    Örnek: Üç temel renk vardır: kırmızı, sarı ve mavi.
  5. Karşısına konuşma veya açıklama gelecek cümlelerin sonunda yer alır.
    Örnek: Öğretmen seslendi: “Herkes kitaplarını açsın.”

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • İki noktadan sonra gelen cümle büyük harfle başlar yalnızca alıntı yapılmışsa.
  • Listelerden sonra genellikle nokta yerine iki nokta tercih edilir.
  • İki nokta, neden–sonuç ilişkisi içeren açıklama cümlelerinde anlamı güçlendirir.
Bilmen Gereken:
  • İki nokta, açıklama veya örnek getiren cümleleri birbirine bağlar.
  • Alıntı cümleleri öncesinde kullanıldığında büyük harfle başlanır.
  • Listeleme ve örneklerde okuyucuya “dikkat et, açıklama geliyor” anlamı verir.