II. Viyana Kuşatması (1683)
Konu Özeti
Osmanlı Devleti’nin Avusturya ile ilişkileri XVII. yüzyılın ikinci yarısında yeniden gerginleşmiş, özellikle Erdel bölgesine yönelik Avusturya müdahaleleri Osmanlı yönetimini harekete geçirmiştir. Bu süreç, II. Viyana Kuşatması’na giden olayların başlangıcını oluşturur.
Kuşatmaya Giden Süreç
- 1664 Vasvar Antlaşması ile kısa süreli bir barış sağlanmıştı.
- Avusturya’nın Protestan Macarlara baskı uygulaması bölgedeki dengeleri bozdu.
- Macar lider Tökeli İmre, Avusturya’ya karşı Osmanlı’dan yardım talep etti.
- Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, IV. Mehmet’i geniş kapsamlı bir sefere ikna etti.
Kuşatma ve Askerî Gelişmeler
- Osmanlı ordusu 1683 yılında Viyana önlerine ulaştı.
- Kırım Hanlığı, Eflak ve Boğdan birlikleri Osmanlı ordusuna destek verdi.
- Avusturya dış yardım isteyince Lehistan Kralı Jan Sobieski komutasındaki kuvvetler kuşatmayı yardıma geldi.
- Osmanlı ordusu iki cepheden sıkıştırılarak ağır bir yenilgiye uğradı.
→ Yenilgi sonrası Osmanlı ordusu geri çekilmek zorunda kaldı.
Kuşatmanın Sonuçları
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, başarısızlık nedeniyle idam edildi.
- 1683 sonrası Osmanlı Devleti büyük bir siyasi ve ekonomik sarsıntı yaşadı.
- Balkan eyaletlerinde huzursuzluk, ayaklanmalar ve otorite boşluğu ortaya çıktı.
- Bu yenilgi, Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki geri çekilme sürecinin başlangıcı kabul edilir.
Kısa Değerlendirme:
- II. Viyana Kuşatması, Osmanlı’nın Avrupa’daki ilerleyişinin durma noktasına geldiği kritik bir olaydır.
- Askerî başarısızlık, ekonomik bozulma ve isyanların artmasına neden olmuştur.
- 1683’ten sonraki süreçte Osmanlı Devleti savunmaya dayalı bir politika izlemek zorunda kalmıştır.
