Konu Özeti

Hikâyelerde olayların sunuluş biçimi, yazarın anlatım tekniğini belirler. Olaylar ya doğrudan gösterilerek (sahneleme) ya da anlatılarak (tahkiye) aktarılır. Bu teknikler, karakterleri ve olay örgüsünü okurun gözünde canlandırmak için farklı yollar sunar.

1. Gösterme (Sahneleme) Tekniği

Gösterme tekniğinde olaylar, karakterlerin konuşmaları ve davranışlarıyla doğrudan verilir. Yazar aradan çekilir, okuyucu olayları sanki bir tiyatro sahnesinden izliyormuş gibi hisseder.

• Diyalog: Kahramanların karşılıklı konuşmaları doğrudan aktarılır.
• İç Konuşma: Kahraman, düşüncelerini sesli biçimde dile getirir.
• Bilinç Akışı: Düşünceler mantıksal bir sıraya uymadan, çağrışımlar hâlinde sunulur.

Örnek: “Yetişemem artık… dedi kendi kendine. Adımları ağırlaştı, kalbi hızla atıyordu.”

2. Tahkiye (Anlatma) Tekniği

Tahkiye “anlatmak” anlamına gelir. Bu teknikte yazar olayları doğrudan anlatır; karakterler ve olay örgüsü onun bakış açısından sunulur. Yazar, zamanı kısaltabilir, geçmişe dönebilir veya kahramanın iç dünyasını yorumlayabilir.

• Portre: Kişinin dış görünüşü ve karakter özellikleri tanıtılır.
• Olay Örgüsü: Olayları birbirine bağlayan eylemler zinciridir.
• Geriye Dönüş: Geçmişte yaşanan olaylar kısaca hatırlatılır.
• Çözümleme: Kahramanın duyguları ve düşünceleri içsel olarak yorumlanır.
• Özetleme: Zaman atlaması yapılarak olaylar kısa biçimde anlatılır.

Örnek: “Yıllar önce aynı yoldan geçmişti; şimdi her taş, her gölge ona o günü hatırlatıyordu.”

3. Gösterme ve Tahkiye Arasındaki Fark