📚 Hikâye Türleri
Konu Özeti
Hikâye, olayların veya durumların anlatıldığı kısa anlatı türüdür. Edebiyatımızda üç ana hikâye türü vardır: Olay Hikayesi, Durum Hikayesi ve Ben Merkezli Hikaye. Bu türler, olayın akışına, karakterlerin ruhsal durumuna veya anlatıcının iç dünyasına göre şekillenir.
1. Olay Hikayesi (Maupassant Tarzı)
Olay ağırlıklı hikâyelerdir. Olaylar serim–düğüm–çözüm planına göre gelişir. Zaman çizgisi düz ilerler ve okuyucuda “ne olacak?” duygusu uyandırılır. Genellikle şaşırtıcı bir sonla biter, merak unsuru canlı tutulur.
- Diğer Adı: Klasik hikâye
- Dünya Edebiyatı: Guy de Maupassant (Fransa)
- Türk Edebiyatı: Ömer Seyfettin
- İpucu: Olay ve merak varsa “olay hikayesi”dir.
2. Durum Hikayesi (Çehov Tarzı)
Olaydan çok karakterlerin psikolojik hâlleri anlatılır. Hikâye, yaşamın bir kesitini sunar; belirgin bir başlangıç ya da sonuç bulunmaz. Merak unsuru geri plandadır, duygular ön plandadır.
- Diğer Adı: Kesit hikâyesi
- Dünya Edebiyatı: Anton Çehov (Rusya)
- Türk Edebiyatı: Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık
- İpucu: Ruhsal çözümleme varsa “durum hikayesi”dir.
3. Ben Merkezli Hikâye (Modern Dönem)
20. yüzyılda modernizm ve postmodernizm akımlarıyla ortaya çıkmıştır. Birinci tekil kişi anlatıcı kullanılır; kahraman, kendi iç dünyasını ve bunalımlarını dile getirir. Olaydan çok bireysel çözümleme önemlidir.
- Konu: Şehir yaşamı, yalnızlık, entelektüel sıkıntılar
- Türk Edebiyatı: Bilge Karasu
- İpucu: “Ben” anlatımı ve iç çatışma varsa bu türdedir.
- Olay hikayesi hareketi, durum hikayesi duyguyu, ben merkezli hikaye bireyin iç dünyasını ön plana çıkarır.
- Olay hikayesi: Maupassant – Ömer Seyfettin
- Durum hikayesi: Çehov – Sait Faik, Memduh Şevket
- Ben merkezli hikaye: Modern dönem – Bilge Karasu