Hal (Durum) Ekleri
Konu Özeti
Hal ekleri (ad durum ekleri), adların cümlede diğer sözcüklerle anlam ilişkisi kurmasını sağlar. Bir adın yükleme, fiile ya da başka bir isme nasıl bağlandığını gösterir. Türkçede dört temel hal eki vardır: belirtme, yönelme, bulunma, ayrılma.
Temel Hal Ekleri
- 1. Belirtme (–ı, –i, –u, –ü): “Neyi? Kimi?” sorularına yanıt verir. Örnek: Kitabı okudum. (ne okudum?)
- 2. Yönelme (–a, –e): “Kime? Nereye?” sorularına yanıt verir. Örnek: Okula gittim. (nereye gittim?)
- 3. Bulunma (–da, –de, –ta, –te): “Nerede? Kimde?” sorularına yanıt verir. Örnek: Sınıfta konuştuk. (nerede konuştuk?)
- 4. Ayrılma (–dan, –den, –tan, –ten): “Nereden? Kimden?” sorularına yanıt verir. Örnek: Evden çıktım. (nereden çıktım?)
Hal Eklerinin Diğer Adları
| Hal Türü | Ek | Diğer Adı | Soru | Örnek |
|---|---|---|---|---|
| Belirtme Hali | -ı, -i, -u, -ü | Yükleme Hali | neyi? kimi? | Elmayı yedim. |
| Yönelme Hali | -a, -e | Yaklaşma Hali | kime? nereye? | Okula gittim. |
| Bulunma Hali | -da, -de | Kalma Hali | nerede? kimde? | Evde uyuyor. |
| Ayrılma Hali | -dan, -den | Çıkma Hali | nereden? kimden? | İşten döndüm. |
Uygulamalı Örnekler
- Çocuğa hediye aldım. → Yönelme Hali
- Masada bir defter vardı. → Bulunma Hali
- Köyden gelen haber doğruymuş. → Ayrılma Hali
- Filmi izledim. → Belirtme Hali
Bilmen Gereken:
- Hal ekleri isim çekim ekleridir; kelimenin türünü değiştirmez.
- Bir ad hal eki almamışsa, o ad yalın halde kabul edilir.
- “-da” eki hem bulunma hali hem de bağlaç olabilir: Evdeyim. (hal eki) — Sen de gel. (bağlaç)
- Sınavlarda genellikle “hangi hal ekini almıştır?” veya “hal eki almamıştır” sorusu çıkar.
