Gün, Ay, Yıl ve Kısaltmaların Yazımı

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım Kuralları

Konu Özeti

Tarihlerin ve kısaltmaların yazımında temel amaç, anlamın açık ve biçimin tutarlı olmasıdır. Gün, ay, yıl adları ile kısaltmaların doğru yazımı, hem resmî metinlerde hem de edebî yazılarda dilin saygınlığını korur.

Gün, Ay ve Yılın Yazımı

  1. Belirli bir tarih bildiriyorsa ay ve gün adları büyük harfle başlar.
    Örnek: 29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyet ilan edildi.
  2. Belirsiz zaman bildiriyorsa küçük harfle yazılır.
    Örnek: Her yıl ekim ayında fuar düzenlenir.
  3. Tarih bildirirken rakamlar arasında nokta, eğik çizgi veya boşluk kullanılabilir.
    Örnek: 10.11.1938 / 10 Kasım 1938
  4. Ay ve gün adlarından sonra ek geldiğinde kesme işareti kullanılmaz.
    Yanlış: 23 Nisan’da
    Doğru: 23 Nisanda
  5. Hafta günleri cümle başında ya da özel bir anlamla kullanılıyorsa büyük yazılır.
    Örnek: Pazartesi görüşelim.
    Ancak: Her pazartesi spor yaparım.

Kısaltmaların Yazımı

  1. Büyük harflerle yapılan kısaltmalarda ek, kısaltmanın okunuşuna göre getirilir.
    Örnek: DSİ’de işe başladı. (De-Se-İ)
  2. Küçük harflerle yapılan kısaltmalarda ek, kelimenin açılımına göre getirilir.
    Örnek: 5 kg’lık çuval (kilogram → kilogramlık)
  3. Kısaltmalardan sonra nokta kullanılmaz.
    Yanlış: T.B.M.M.
    Doğru: TBMM
  4. Zaman ve ölçü birimlerinde kısaltmalar küçük harfle yazılır.
    Örnek: 25 cm, 15 kg, 30 dk
  5. Akademik unvan kısaltmaları büyük harfle başlar.
    Örnek: Dr. Ayşe Kaya, Prof. Ali Demir

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Tarihlerde ay ve gün adları birlikte kullanılıyorsa büyük harfle başlar.
  • Ay-gün isimlerinden sonra gelen eklerde kesme işareti kullanılmaz.
  • Kısaltmaların yazımında nokta yalnızca unvan kısaltmalarında yer alır: Dr., Prof., Doç.
  • Resmî kurum adlarının kısaltmaları genellikle büyük harflerle yapılır: TBMM, TDK, MEB.
  • “cm, kg, km” gibi ölçü birimleri küçük harfle ve noktasıza yazılır.
Bilmen Gereken:
  • Belirli tarih → büyük harf; belirsiz zaman → küçük harf.
  • Kısaltmalarda ek, okunuşa göre getirilir.
  • Ay-gün eklerinde kesme işareti yoktur.
  • “kg, cm, dk” gibi birimler küçük harfle yazılır.