Fabl
Konu Özeti
Fabl, insanlara ders vermek amacıyla yazılmış, kahramanları genellikle hayvan, bazen de bitki ya da cansız varlık olan kısa hikâyelerdir. Fabl, öğüt verici bir nitelik taşır ve sonunda mutlaka bir ahlaki sonuç (kıssadan hisse) bulunur.
Fablların Genel Özellikleri
- Fabllarda hayvanlar, bitkiler veya cansız varlıklar konuşturulur; insana özgü özelliklerle donatılır.
- İyilik, doğruluk, dürüstlük, sabır gibi evrensel değerler işlenir.
- Olaylar kısa ve öğretici biçimde anlatılır.
- Sonunda genellikle bir öğüt ya da ders bulunur.
- Teşhis (kişileştirme) ve intak (konuşturma) sanatları sıkça kullanılır.
- Zaman ve mekân belirsizdir; olaylar evrensel bir düzlemde geçer.
Fabl ile Masal Arasındaki Fark
- Masallar hayal gücüyle şekillenirken, fabllar gerçek hayata yakın olaylar içerir.
- Masalların amacı eğlendirmek, fablların amacı ise ders vermektir.
- Masallar uzun olabilirken, fabllar kısa ve öz anlatılardır.
- Fabllarda olaylar sembolik biçimde hayvanlar üzerinden anlatılır.
Fablın Bölümleri
- Serim: Olayın ve kahramanların tanıtıldığı giriş bölümüdür.
- Düğüm: Olayların çatıştığı, sorunların ortaya çıktığı bölümdür.
- Çözüm: Olayın sonuçlandığı bölümdür.
- Öğüt: Anlatılan olaydan çıkarılan dersin verildiği kısımdır.
Bilmen Gereken:
- Fabllarda her zaman bir ders verme amacı bulunur.
- Teşhis (kişileştirme) ve intak (konuşturma) sanatları fablın temelidir.
- Fablın sonunda verilen öğüt kısmına “kıssadan hisse” denir.
- Fabllar genellikle çocuklara ahlaki değerleri öğretmek amacıyla kullanılır.