Edat (İlgeç)
Konu Özeti
Edatlar (ilgeçler), tek başına anlam taşımayan ancak başka sözcüklerle anlam ilişkisi kurarak cümlede görev üstlenen sözcüklerdir. Edatlar, bağlı oldukları kelimeler arasında benzetme, amaç, neden, zaman veya araç ilgisi kurabilir.
Tek başlarına kullanılmazlar; mutlaka bir isim ya da fiille birlikte anlam kazanırlar.
Örnek Kullanımlar
- Deniz kadar derin bir sessizlik vardı. → “kadar” sözcüğü karşılaştırma ilgisi kurmuştur.
- Yeni bilgisayarı almak için para biriktiriyorum. → “için” sözcüğü amaç ilgisi taşır.
- Çocuk kuş gibi sevinçle zıpladı. → “gibi” sözcüğü benzetme ilgisi oluşturur.
- Arkadaşıyla dışarı çıktı. → “ile” sözcüğü birliktelik ilgisi kurar.
- Okula doğru yürürken yağmur başladı. → “doğru” sözcüğü yön ilgisi bildirir.
Bilmen Gereken:
- Edatlar tek başına kullanılmaz, öncesindeki kelimeyle anlam kurar.
- Cümlede zarf veya sıfat görevinde olabilir: Kuş gibi hafif elbise (sıfat), Sabahtan beri çalışıyor (zarf)
- “ile” sözcüğü bazen bağlaç olabilir. Ece ile Pelin geldi → Ece ve Pelin geldi cümlesinde anlam bozulmuyorsa bağlaçtır.
- Edatlar, cümlede kendilerinden önceki sözcüğe bağlanır.
- Edat, çekim eki değildir; ayrı yazılır ve bağımsız bir sözcük olarak kullanılır.