Büyük Harflerin Kullanımı

Türk Dili ve Edebiyatı 9. Sınıf Yazım Kuralları

Konu Özeti

Büyük harf, yazıda saygı, önem ve özel anlam belirtir. Cümle başları, özel adlar, kurum isimleri ve belirli unvanlar büyük harfle yazılır. Bu kural, dilin düzenini ve metnin görsel dengesini korur.

Cümle Başında Kullanımı

  1. Her cümle büyük harfle başlar.
    Örnek: Bugün hava çok güzeldi.
  2. Alıntı cümlelerinde, tırnaktan sonra yeni bir cümle başlıyorsa yine büyük harfle başlanır.
    Örnek: Öğretmen, “Yarın sınav var.” dedi.
  3. Alıntı, cümle içinde bütünleşikse küçük harfle devam eder.
    Örnek: Öğretmen, “yarın sınav var” dedi.

Özel İsimlerde Kullanımı

  1. Kişi adları ve soyadları büyük harfle başlar.
    Örnek: Elif Yılmaz, Ahmet Arı
  2. Coğrafi adlar büyük harfle başlar.
    Örnek: Ankara, Karadeniz, Uludağ
  3. Kurum, kuruluş, dernek, gazete ve kitap adları büyük harfle başlar.
    Örnek: Türk Dil Kurumu, Milliyet, Kuyucaklı Yusuf
  4. Millet, boy, din, mezhep ve düşünce akımları özel isim olduğunda büyük harfle yazılır.
    Örnek: İslam, Türk, Romantizm
  5. Yerleşim birimleriyle birlikte kullanılan yön adları büyük harfle yazılır.
    Örnek: Doğu Anadolu, Batı Karadeniz
  6. Saygı, unvan veya yücelik bildiren sözcükler büyük harfle yazılır.
    Örnek: Adalet her şeyin temelidir.

Diğer Kullanımlar

  1. Resmî unvanlar ve hitaplar özel ad yerine geçtiğinde büyük harfle yazılır.
    Örnek: Rektör bu sabah bir konuşma yaptı.
  2. Bayram, özel gün ve anma adları büyük harfle başlar.
    Örnek: 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
  3. Kitap, dergi, şiir ve tablo adları büyük harfle yazılır.
    Örnek: Sefiller, Safahat, İstiklâl Marşı
  4. Resmî belge ve kurum adları tam olarak yazıldığında her kelime büyük harfle başlar.
    Örnek: T.C. Resmî Gazete

Büyük Harf Kullanılmayan Durumlar

  1. Kişi adları, üslup veya tarz anlamında kullanılsa bile büyük harfle yazılır.
    Örnek: Bir Orhan Veli edasıyla yazmak istiyorum.
    Örnek: Yeni dönem ressamları arasında bir Picasso havası seziliyor.
  2. Coğrafi adlardan veya millet adlarından türemiş, türleşmiş kelimeler küçük harfle yazılır.
    Örnek: brüksel lahanası, fransız usulü kahve, maraş dondurması.
  3. Yön adları tek başına yön anlamında kullanıldığında küçük harfle yazılır.
    Örnek: Güneş batıdan doğar.
  4. Gün, ay ve mevsim adları belirli tarih belirtmiyorsa küçük harfle yazılır.
    Örnek: ekim ayında okullar açılır.
Bilmen Gereken:
  • Cümleler, özel adlar ve resmî unvanlar büyük harfle başlar.
  • Kurum, millet, din ve bayram adlarında her kelimenin ilk harfi büyüktür.
  • Kişi adları her durumda büyük harfle yazılır; türleşmiş adlar hariç.
  • Yalnız yön anlamında kullanılan kelimeler küçük harfle yazılır.
  • Tarih belirtmeyen gün ve ay adları küçük harfle yazılır.