Konu Özeti

Birleşik fiiller, bir isim ya da fiilin “etmek, olmak, eylemek, kılmak” gibi yardımcı fiillerle birleşmesiyle oluşur. Yazımında en çok karıştırılan nokta, bu birleşmede ünlü düşmesi veya ünsüz türemesi olup olmadığıdır. Bu ses olayları varsa bitişik, yoksa ayrı yazılır.

Birleşik Fiillerin Kullanım Alanları

1. Etmek yardımcı fiiliyle kurulan birleşik fiiller:
   • Ünlü düşmesi veya ünsüz türemesi varsa → bitişik.
     Örnek: Ziyaret etmek → Ziyaret etti (ayrı, çünkü ses olayı yok).
     Örnek: Affetmek → Affetti (bitişik, çünkü ünsüz türemesi var).
2. Olmak yardımcı fiiliyle kurulan birleşik fiiller:
   • Ünlü düşmesi varsa → bitişik.
     Örnek: Pişman olmak → Pişman oldu (ayrı).
     Örnek: Mahvolmak → Mahvoldu (bitişik, çünkü ünlü düşmesi var).
3. Yardımcı fiillerin anlam kaynaşması sonucu oluşan birleşik fiiller:
   • “vazgeçmek, kaybolmak, farketmek, zannetmek” gibi kalıplaşmış fiiller daima bitişik yazılır.
     Örnek: Her şeye rağmen vazgeçmedi.
     Örnek: Işığın arasında kayboldu.
4. Kurallı birleşik fiiller (yeterlilik, tezlik, sürerlik, yaklaşma):
   “-ebilmek, -iver-, -edur-, -eyaz-” ekleriyle yapılır ve daima bitişik yazılır.
   Örnek: Görüverdi, gidebildi, düşeyazdı, bekledur.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ses olayı (ünlü düşmesi / ünsüz türemesi) varsa bitişik, yoksa ayrı yazılır.
• “Zannetmek”, “fark etmek”, “kaybolmak” gibi sık kullanılan fiillerin yazımı ezberlenmelidir.
• “Affetmek” kelimesi daima bitişik, “hak etmek” daima ayrı yazılır.
• Kurallı birleşik fiiller (yeterlilik, tezlik vb.) her zaman bitişik yazılır.