Bağlaçlar
Konu Özeti
Bağlaçlar, cümlede kelime, kelime grubu veya cümleleri birbirine bağlayan sözcüklerdir. Tek başlarına anlam taşımazlar; görevleri bağlantı kurmaktır.
Bağlaçlar anlamca ekleme, zıtlık, sebep, açıklama, şart, seçenek gibi ilişkiler kurabilir.
Bağlaçlar, kendisinden önceki sözcükten ayrı yazılır ve çekim eki almazlar.
Örnek Kullanımlar
- İnekler otluyor ve köy sessizliğe gömülüyordu. → Ekleme
- Balıkçılar sabah erkenden çıktı, ama rüzgâr denizi kabartmıştı. → Zıtlık
- Traktör bozulmuştu, çünkü dün gece don olmuştu. → Sebep
- Kuşlar dönmedi, çünkü orman yanmıştı. → Sebep–sonuç
- Koyunlar ağılda kalmış, ki yağmur dinmeden çıkamazlardı. → Açıklama
- Denize gidecektik, ama gökyüzü griye dönünce vazgeçtik. → Zıtlık
- Rüzgâr dindi de martılar yeniden suya kondu. → Ekleme
- İstersen tarlada kal, ya da köye in. → Seçenek
Bilmen Gereken:
- Bağlaçlar çekim eki almaz ve kendisinden önceki kelimeden ayrı yazılır.
- “de/da” bağlacı bitişik yazılırsa ek olur; ayrı yazılması bağlaç olduğunu gösterir: Sen de gel. ✅ / Evde kaldım. ❌
- Bağlaçlar anlam ilişkisine göre farklı türlere ayrılır:
- Ekleme: ve, ile, de/da
- Zıtlık: ama, fakat, ancak
- Sebep: çünkü, zira
- Şart: eğer, yeter ki
- Seçenek: ya, ya da
- Bir bağlaç çıkarıldığında cümlenin anlamı eksilse de yapısı bozulmaz.
- Bağlaçlar fiil çekimlerine değil, anlam ilişkilerine göre tanınır.
