Ayrı ve Bitişik Yazımda Sık Karıştırılanlar
Konu Özeti
Türkçede bazı kelimeler, birleşik ya da ayrı yazılmasına göre anlam değiştirir. Bu nedenle birleşik yazım kuralı yalnızca anlam kaynaşması varsa uygulanır. Anlam korunduğu sürece kelimeler ayrı yazılır.
Ayrı Yazılması Gerekenler
- Her şey (doğru) ≠ herşey (yanlış)
- Hiçbir (doğru) ≠ hiç bir (yanlış)
- Bir şey (doğru) ≠ birşey (yanlış)
- Pek çok (doğru) ≠ pekçok (yanlış)
- Bir araya (doğru) ≠ biraraya (yanlış)
- Yurt içi / yurt dışı (doğru) ≠ yurtiçi, yurtdışı (yanlış)
- Bir kez (doğru) ≠ birkez (yanlış)
- Her gün (doğru, zaman anlamında) ≠ hergün (yanlış)
- Bu gün (yalnızca “bu günden sonra” anlamında) — Bugün zaman anlamında bitişik yazılır.
Bitişik Yazılması Gerekenler
- Birçok (doğru) ≠ bir çok (yanlış)
- Hiçkimse (doğru) ≠ hiç kimse (yanlış)
- Büsbütün (doğru) ≠ büs bütün (yanlış)
- Ayaküstü (doğru) ≠ ayak üstü (yanlış)
- Birbiri (doğru) ≠ bir biri (yanlış)
- Art arda (doğru) ≠ ard arda (yanlış)
- Çünkü (tek kelimedir, bitişik yazılır)
- İçeri, dışarı (bitişik yazılır, yön bildiren kelimelerdir)
Anlam Değiştiren Örnekler
- Birlikte (beraber anlamında) ≠ birlik te (cümle içinde farklı anlam alabilir)
- Bugün (zaman anlamında) ≠ Bu gün (belirli bir gün kastedildiğinde)
- Birden bire (doğru) ≠ birdenbire (yanlış)
- İçeri (yer yön) ≠ içeriye (yönelme eki almış biçimi)
- Hiçbir şey (doğru, ayrı kelimeler) ≠ hiçbirşey (yanlış)
Bilmen Gereken:
- Birleşik yazım, yalnızca anlam kaynaşması olduğunda uygulanır.
- Yurt içi / yurt dışı gibi isim tamlamaları daima ayrı yazılır.
- TDK Yazım Kılavuzu'na göre birçok, hiçbir, büsbütün gibi sözcükler bitişiktir.
- “Her gün” (zaman anlamında) ayrı; “bugün, dünkü” gibi zaman zarfları bitişik yazılır.
- Şüpheye düştüğünde TDK’nın çevrim içi sözlüğüne başvur.
