“Ancak” Edatı
Konu Özeti
“Ancak” edatı, cümlede sınırlama, zaman, koşul veya en fazla anlamı verir. Cümlenin anlamını daraltır, çoğu zaman “sadece” veya “yalnızca” sözcükleriyle eş anlamlıdır.
“Ancak” sözcüğü bağlaç olarak da kullanılabilir; o durumda “fakat, ama” anlamı taşır. Ancak edat olduğunda, cümlede tek bir unsuru sınırlandırır.
Örnek Kullanımlar
- Ancak sabırla yetişen bir çiçek açar. → Sınırlama anlamı
- Bu topraklar, emek verenler için yeşerir; ancak koruyanlar gölgesinden faydalanır. → Koşul anlamı
- Rüzgâr dindiğinde ancak ateşin dumanı görünmeye başladı. → Zaman ilgisi
- Ancak birkaç damla su kaldı testide. → “En fazla” anlamı
- İnsanın emeğiyle değişir dünya; ancak doğayı anlamakla güzelleşir. → Sınırlama + koşul
Bilmen Gereken:
- “Ancak” sözcüğü edat olarak kullanıldığında “sadece, yalnızca, en fazla” anlamı verir: Ancak sen anlayabilirsin.
- Bağlaç olarak kullanıldığında “ama, fakat” anlamındadır: Gitmek istedim, ancak geç kaldım.
- “Ancak” edatı, cümlede genellikle zarf tümleci görevindedir ve fiili sınırlar.
- Sınavlarda karıştırma: “Ancak”ın anlamına göre görev değişir.
- Sadece → Edat
- Fakat / Ama → Bağlaç
- “Ancak” sözcüğü hiçbir zaman çekim eki değildir; daima ayrı yazılır.
